Święto Trzech Króli, jak i dlaczego je obchodzimy? Skąd wzięła się tradycja Orszaków?

Święto Trzech Króli, jak i dlaczego je obchodzimy? Skąd wzięła się tradycja Orszaków?
fot. Paweł Kula/ Orszak Trzech Króli

Dziś obchodzimy święto Objawienia Pańskiego, potocznie nazywane świętem Trzech Króli. Jakie wydarzenie jest przedmiotem celebrowania 6 stycznia? Skąd wzięło się to święto i z czego wynikają jego obrzędy?   

Jak się okazuje święto Objawienia Pańskiego należy do jednych z najstarszych uroczystości chrześcijańskich, celebrowanych nawet wcześniej niż Boże Narodzenie. 

Tradycja chrześcijańska głosi, że tego dnia trzech mędrców wyruszyło w drogę za poświatą Gwiazdy Betlejemskiej do miejsca narodzin Jezusa Chrystusa, by przekazać mu dary. Na pamiątkę tego w kościołach święci się kadzidło i kredę. Wierni zabierają je do domów, a na drzwiach domów wypisują litery K+M+B (od wykształconych w średniowiecznej liturgii imion trzech władców: Kacper, Melchior, Baltazar) albo C+M+B (łac. Christus Mansionem Benedicat, czyli „Chryste błogosław temu domowi") i aktualny rok.

W II Rzeczypospolitej święto Trzech Króli obchodzone było jako święto i był to jednocześnie dzień wolny od pracy. Ten status utrzymał także po II wojnie światowej. Jeszcze w czasach stalinowskich nie odważono się zakwestionować silnie zakorzenionego w społeczeństwie święta - ustawa z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy wymieniała imiennie święto Trzech Króli. W wymiarze państwowym zostało ono zniesione dopiero ustawą z 10 listopada 1960 r., uchwaloną w wyniku nacisków I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułki.

Ponad dekadę temu, w 2011 roku, pierwszy raz po półwiecznej przerwie, święto obchodzone było jako dzień wolny od pracy. Pozwoliło na to uchwalenie przez Sejm ustawy z 24 września 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Zmiany poprzedziły cieszące się ogromnym poparciem społecznym obywatelskie inicjatywy ustawodawcze, których inicjatorem był Jerzy Kropiwnicki.

Święto Objawienia Pańskiego i Orszaki Trzech Króli

Od 2009 r. na ulicach setek miejscowości w Polsce przechodzą Orszaki Trzech Króli – jasełka, w trakcie których zmierzający pokłonić się nowonarodzonemu Jezusowi biblijni władcy rozdają dzieciom cukierki i uczestnicy wspólnie śpiewają kolędy. Kolędnicy otrzymują śpiewniki kolędowe i kolorowe papierowe korony. Zwyczaj ten rozpowszechnił się w innych państwach, ale polskie orszaki pozostają najliczniejsze na świecie. W 2018 r. w Skoczowie prezydent Andrzej Duda zapoczątkował uczestnictwo w orszakach organizowanych w różnych miejscach Polski.